Dede Korkut
Türk efsanelerinin en önemli kaynağını meydana getiren Dede Korkut hikâyeleri, Oğuz Türklerini konu edinen bir hikâye kitabıdır. Kitap Oğuz Türklerinin serüvenlerini işlemekle birlikte, çok daha sonra, yaklaşık olarak XIV. ya da XV. yüzyıllarda yazılmıştır. Kitabın Arap harfleriyle yazılmış orijinal nüshası Dresden kitaplığındadır. Berlin kitaplığında da bir ikinci nüsha vardır.
Kitaba Dede Korkut Hikâyeleri denilmesinin nedeni, her hikâyede Dede Korkut adında birinin ortaya çıkarak, bir halk düşünürü gibi, hakanlara yoll göstermesi, çocuklara ad koyması, hayır dua etmesidir. Dede Korkut hikâyeleri kısa bir önsözle on iki hikâyeden meydana gelir. Önsöz Dede Korkut’u tanıtır. Hikâyelerin hemen hepsi destan havası içinde işlenmiştir. Türk halk bilgisi bakımından son derecede zengin bir kaynak olan Dede Korkut Hikâyeleri, ilkin ağızdan ağıza anlatılarak oluşmuş, daha sonra yazı ile tespit edilmiştir, Dede Korkut Hikâyelerinin asıl adı Ki tâb-ı Dede Korkut âlâ Lisân-ı Taife-i Oğuzân’dır. (Oğuz halkı diliyle Dede Korkut kitabı). Dede Korkut Hikâyeleri şöyle başlar: Bismillâh-İr-Rahmân-İr-Rahîm
Resûl aleyhisselâm zamanına yakın, Bayat boyundan Korkut Ata derler bir er çıktı. Oğuz’un . ol kişi tamam bilginiydi; ne derse olurdu, gaipten türlü haber söylerdi; Hak taâlâ onun gönlüne ilham ederdi; Korkut Ata:
— Ahir zamanda hanlık yine Kayı’ya gelecek, kimse ellerinden almayacak, ahir zaman olup kıyamet kopunca, dedi. Bu dediği Osman neslidir, işte sürüp gidiyor ve dahi nice buna benzer söz söyledi. Korkut Ata, Oğuz kavminin müşkilini hallederdi. Her ne iş olsa Korkut Ata’ya danışmayınca işlemezlerdi, her ne ki buyursa kabul ederlerdi, sözünü tutup tamam ederlerdi. Şimdi de ’Dede Korkut hikâyelerinin en ilginçlerinden birini, Bamsı Seyrek, hikâyesini vereceğiz.
